Ο καρκίνος του θυρεοειδούς αδένα μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία. Οι περισσότερες περιπτώσεις εκδηλώνονται μετά την ηλικία των 40 ετών. Οι γυναίκες έχουν δύο με τρεις φορές περισσότερες πιθανότητες να προσβληθούν από τη νόσο σε σύγκριση με τους άνδρες. Όταν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του θυρεοειδούς, ο κίνδυνος εκδήλωσης της νόσου και σε άλλα μέλη της οικογένειας, είναι μεγαλύτερος.

Άτομα που εκτέθηκαν σε ακτινοβολία της περιοχής του λαιμού έχουν σημαντικά μεγαλύτερο κίνδυνο για τη νόσο. Η ιονίζουσα ακτινοβολία είναι βασικός παράγοντας πρόκλησης καρκίνου του θυρεοειδούς.

Στην περίπτωση του πυρηνικού ατυχήματος στο Τσερνομπίλ, οι ραδιενεργές ουσίες που απελευθερώθηκαν στο περιβάλλον, ιδιαίτερα το ραδιενεργές ιώδιο, απορροφήθηκε από τον οργανισμό ατόμων της περιοχής που έγινε το ατύχημα. Τα παιδιά απορρόφησαν πολύ περισσότερο ραδιενεργές ιώδιο λόγω της ανάπτυξής τους, με αποτέλεσμα ο καρκίνος του θυρεοειδούς να αυξηθεί δραματικά σε παιδιά και έφηβους στις πληγείσες περιοχές μετά το ατύχημα.

Ασθενείς που υποβλήθηκαν σε ακτινοθεραπεία λόγω καρκίνων της κεφαλής, του λαιμού ή του θώρακα, επειδή ο θυρεοειδής αδένας βρισκόταν στο πεδίο ακτινοβολίας, έχουν περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν τον εν λόγω καρκίνο.

Ο καρκίνος του θυρεοειδούς συνήθως δεν προκαλεί πόνο. Εάν μια μάζα του θυρεοειδούς όμως αφεθεί και μεγαλώσει, είναι δυνατόν να προκαλέσει προβλήματα στην κατάποση και στην αναπνοή, όπως επίσης και βραχνάδα. Σε περιπτώσεις που δημιουργείται αιμορραγία εντός του όγκου, μπορεί να υπάρχει πόνος.

ΠΩΣ ΓΙΝΕΤΑΙ Η ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Αρχικά, ο γιατρός χρειάζεται να πάρει ένα λεπτομερές ιατρικό ιστορικό και να κάνει μία προσεκτική φυσική εξέταση, κυρίως του θυρεοειδούς αδένα. Ακολούθως συστήνει ορισμένες εξετάσεις:

• Αναλύσεις αίματος για μέτρηση των ορμονών που ελέγχουν τη λειτουργία του θυρεοειδούς ή που παράγονται από αυτόν (TSH,  fT4, fT3). Στους καρκίνους του θυρεοειδούς συνήθως δεν υπάρχουν ορμονικές ανωμαλίες. Όμως οι ορμονικές εξετάσεις επιτρέπουν να φανεί κατά πόσο υπάρχει υποθυρεοειδισμός ή υπερθυρεοειδισμός.
• Υπερηχογράφημα τραχήλου/θυρεοειδούς, όπου φαίνεται το σχήμα και το μέγεθος  του θυρεοειδούς, η ύπαρξη, το μέγεθος και η σύσταση των όζων καθώς και η πιθανή παρουσία ύποπτων λεμφαδένων στον τράχηλο.
• Σπινθηρογράφημα του θυρεοειδούς αδένα, το οποίο δείχνει το σχήμα, το μέγεθος και τη λειτουργία του αδένα και των οζιδίων. Ο καρκίνος του θυρεοειδούς απεικονίζεται συνήθως ως ψυχρός όζος (δεν προσλαμβάνει το ραδιοϊσότοπο). Με τον τρόπο αυτό μπορεί να αποδειχτεί κατά πόσο μια μάζα είναι βρογχοκήλη ή όχι. Το σπινθηρογράφημα του θυρεοειδούς συμβάλλει ουσιαστικά στη διάγνωση των διαφόρων ανωμαλιών που εκδηλώνονται στο όργανο αυτό.
• Η εξέταση των κυττάρων που αποτελούν ένα ογκίδιο του θυρεοειδούς, μετά από αναρρόφηση με λεπτή βελόνα (FNA) μπορεί να δώσει πληροφορίες κατά πόσο πρόκειται για καρκίνο ή όχι.

ΜΟΡΦΕΣ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ

Υπάρχουν βασικά 4 μορφές καρκίνου του θυρεοειδούς:

• Θηλώδης τύπος: Αποτελεί το 80% των περιπτώσεων. Αναπτύσσεται στα κύτταρα που παράγουν τη θυροξίνη. Μπορεί να εμφανίζει συχνές υποτροπές. Το ποσοστό ίασης ανέρχεται στο 90 έως 95%.
• Θυλακιώδης τύπος: Αναπτύσσεται στα ίδια κύτταρα και έχει επίσης ψηλό ποσοστό ίασης, που ανέρχεται στο 75% στα 5 χρόνια από τη διάγνωση. Είναι συχνότερο στις γυναίκες. Μπορεί να διηθήσει τους λεμφαδένες  και έχει τη δυνατότητα να κάνει μεταστάσεις.
• Μυελοειδής τύπος: Αποτελεί το 5%-10% των περιπτώσεων. Μπορεί να κάνει μεταστάσεις. Εκκρίνει την ορμόνη καλσιτονίνη. Μπορεί να συνυπάρχει και με άλλους καρκίνους του ενδοκρινολογικού συστήματος. Στα 5 χρόνια το ποσοστό επιβίωσης ανέρχεται στο 70% .
• Αναπλαστικός τύπος: Εκδηλώνεται κυρίως σε άτομα άνω των 65 ετών. Είναι η σπανιότερη μορφή και η πλέον επικίνδυνη από τους καρκίνους του θυρεοειδούς. Εξελίσσεται πολύ γρήγορα, είναι ιδιαίτερα επιθετικός. Διηθεί γρήγορα τους τοπικούς ιστούς, τις δομές του λαιμού και προκαλεί αναπνευστικά προβλήματα.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Η χειρουργική επέμβαση για αφαίρεση του καρκίνου του θυρεοειδούς, είναι η πρώτη θεραπευτική ενέργεια που γίνεται. Συνήθως, γίνεται  ολική θυρεοειδεκτομή, η οποία εξασφαλίζει την ίαση τόσο της καλοήθειας όσο και των περισσότερων περιπτώσεων καρκίνου του θυρεοειδούς. Σε μερικές περιπτώσεις απαιτείται καθαρισμός των λεμφαδένων της γύρω περιοχής. Στη συνέχεια οι περισσότεροι ασθενείς υποβάλλονται σε θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο. Το ραδιενεργό ιώδιο απορροφάται από το θυρεοειδή και καταστρέφει υπολειπόμενα καρκινικά κύτταρα.

Άλλα θεραπευτικά όπλα που μπορεί να χρησιμοποιηθούν περιλαμβάνουν την ακτινοθεραπεία και ορμονοθεραπεία. Οι καρκίνοι του θυρεοειδούς δεν ανταποκρίνονται καλά στη χημειοθεραπεία, παρά το γεγονός αυτό, σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να χορηγηθεί.

Τέλος, όλοι οι ασθενείς λαμβάνουν διά βίου θεραπεία υποκατάστασης της θυροξίνης με τις υποδείξεις του ενδοκρινολόγου, ο οποίος και παρακολουθεί τον ασθενή μετεγχειρητικά.